'

 

 

Onlangs had ik, Marius Schrader (een van de zonen van Vera), een discussie met een architect over de 'Nietjes'. De fietsenrekken in Amsterdam. Ze worden vervangen door andere ontwerpen, en ik vond dat jammer omdat ik die nietjes mooi vind. Waarschijnlijk omdat ik nog steeds in mijn huis de originele prototype buisframestoelen van ontwerper Le Corbusier en Marcel Breuer heb waar ik elke dag nog van geniet, omdat ik die sinds mijn kindertijd om mij heen weet. Die Marcel Breuer buisframestoelen zijn trouwens geïnspireerd op fietsframes, zo blijkt uit interviews met hem.

Als gevolg van die discussie ging ik na zoveel decennia mijn eigen moeder voor het eerst eens Googelen, omdat ze destijds een minimalistisch ontwerper was, zeker voor die tijd waarin het gebruik van industriële materialen, zoals traanplaten als vloerbedekking en koelcel-wanden als spiegels en wandplaten uniek was in het gebruik in interieurs, in een tijd waarin het sowieso ongebruikelijk was voor vrouwen om werkzaam te zijn als architect. Haar architectuur zoals die later ook ontstond met het high tech ontwerp van bijvoorbeeld het Centre Pompidou uit 1977 in Parijs bestond nog niet echt terwijl mijn moeder dat al toepaste een tijdsperiode daarvoor. Het gebruik van industriële materialen was vooruitstrevend en vanuit esthetisch oogpunt uniek maar ook goedkoop en praktisch in onderhoud. Toen vond ik tijdens het zoeken op internet een verhaal wat ze me persoonlijk eerder vertelde over haar samenwerking met Gerrit Rietveld, en nu vanuit een andere hoek ook weer bevestigd.

Deze pagina is een postuum eerbetoon aan mijn moeder Vera Schrader die in mijn ogen haar tijd wat vooruit was. Na haar middelbare school op het Vossius Gymnasium en later tijdens haar opleiding Vormgeving aan de Kunstnijverheidsschool in Amsterdam kwam ze in contact met Gerrit Rietveld. Daar volgde een samenwerking uit die resulteerde in een co-creatie van meubels samen met hem. Over deze periode is weinig bekend en meer onderzoek met andere betrokkenen zou een beter licht schijnen op deze unieke samenwerking.

Later heeft ze geheel los van deze samenwerking met haar eigen architectenbureau Vera Schrader Plus Partners naam gemaakt met ontwerp, interieurontwerp en soms bouw van een aantal huizen. Dit bureau was gevestigd in Amsterdam Overtoom 217, later op de Amsterdamseweg 268 in Amstelveen, en weer later op de Prins Hendrikkade 124 weer in Amsterdam.

Vele medewerkers en architecten werkten daar zoals onder andere neef Arthur Jansen, ex schoonzoon ir. Jouke Bakker, ontwerper Dicky Holzhaus, Fotograaf Hans van Meerwijk, architect Wil Hoekstra, architect en docent ontwerpmethodiek en conceptvorming op Academie van Bouwkunst Rotterdam Bert Alkemade, architect Corien Sparnaay. En ikzelf (als ontwerper na mijn studie Industrieel Ontwerpen aan de Technische Universiteit in Delft). Ze werkte ook eerder samen met de architect Wil Ullrich en later vormgever Eelco Bos. Over de samenwerking met Gerrit Rietveld weet ik weinig, maar wel uit eerste hand omdat ze me daarover geïnformeerd heeft. Een van de andere bronnen van informatie hieromtrent leidt terug tot een onderzoek door Veilinghuis Invaluable dat een door haar ontworpen tafel veilde in 2016: https://www.invaluable.com/auction-lot/one-of-two-known-copies-of-vera-schraders-rietvel-323-c-9bb4d55bb4

De tekst van dit onderzoek door het veilinghuis Invaluable is as volgt:

In 1954, Nic. H.M. Tummers, a Dutch sculptor and architecture critic bought a coffee table that was presented as a 'Rietveldtafeltje' at the Bijenkorf. The Dutch upmarket department store at the Dam in Amsterdam had become an important outlet for Rietveld, primarily to show his existing range of products and to sell. But according to Rijk Timmler, who was working at Rietveld's studio at the time, the busy Bijenkorf was also an interesting platform to try out prototypes. And, most probably, that is what the present table was, a prototype. Very little is known about the designer, Vera Schrader-Katz [or Schräder-Katz], but she must have been working at Rietveld's at that moment in order to have her work sold as 'a Rietveld'. And it implicates Rietveld's approval of the design. Subsequently Vera started a career as an interior designer in Amsterdam, but again, without leaving a trace. None of the appropriate archives could shed light on her life, not even the Bijenkorf archives in the Stadsarchief, Amsterdam. Nonetheless Tamira Tummers, an Eindhoven based architect, was able to trace another copy of the table with the help of specialists Jurjen Creman and Rob Driessen.

The former had access to notes and drawings made by Frits Swart, son of the artist Frieda Hunziker. She was recognised by Rob Driessen in a photograph of a woman in her sitting room, taken around 1958. And there, before her very feet, rests the same table. It turned out that Swart had accurately recorded the sizes of his mother's table in order to copy it for his own use. At the feet of his drawings he noted: "Ontwerp: Vera Schrader ± 1952". Artist Frieda Hunziker was involved in many post-war avant-garde movements and groups and must have known Rietveld for years.

But given the floor lamp and the other furniture her entire room might just as well be designed by the elusive Vera Schrader. Schrader? Schräder? Schröder? Statistically speaking, wouldn't it be too much of a coincidence to have those three different names in the circle of Rietveld at the same time? Was she a relative of Truus Schröder-Schrader, from the Rietveld Schröder house? The answer is no. There were no male descendants from Truus' family who could have passed on her maiden name to Vera's husband, her grandson told us. So, were does this leave us? We offer for sale a table with unmistakable characteristics of the plywood furniture designed since the 20's, first of all by Rietveld. We know it was presented at the Bijenkorf, Rietveld's flagship store, undoubtedly with his consent. We are sure Frieda Hunziker had the only other copy known and knew the name of the designer. We can't tell the whereabouts of Frieda's table, but we can show you the Bijenkorf copy at our viewing day. We can provide all underlying documents with the report by Tamira Tummers. And - best of all - we can offer this astounding piece to the highest bidder. Sale ends December 13.

Verder in de lijn met haar samenwerking met Gerrit Rietveld heeft ze voor haarzelf en haar man, mijn vader radioloog Leonard Schrader die later naast zijn werk (als arts en hoofd afdeling Röntgenologie van het Slotervaart ziekenhuis) ook een key-medewerker van Vera Schrader en Partners was, in hun studententijd vlak na de oorlog, al een woonboot genaamd 'Pardoes' ontworpen en laten bouwen geheel in de stijl van 'De Stijl', die aangemeerd lag als hun eerste huis aan de Dakostakade in Amsterdam. Deze boot is later tijdens een zware storm een keer verscheept naar Dammerweg 80 in Nederhorst Den Berg achter de rivier de Vecht.

Latere projecten

Ze had in die tijd haar studie gevolgd om een onafhankelijke architect te worden dat later resulteerde in haar werk voor ex-international en ex-Ajacied en modeontwerper Rolf Leeser, de (Rolf) Leeser winkels op de Stadionweg in Amsterdam, RAF hifi winkels in de Rijnstraat en de (ook van RAF eigenaar Rafalowicz), Punkwinkel No Fun op de Rozengracht in Amsterdam, Koninklijke Emballage Industrie Van Leer B.V. in Amstelveen, eigen woonhuis Amsterdamseweg 268 in Amstelveen en meerdere andere huizen ook in Amstelveen, waaronder het huis van Ronny Rosenbaum in de 'Goudkust' en ook het woonhuis van Tijn Touber, woonhuis zangeres Ann Burton (zus van Amnon RAF Rafalowicz) woonhuis van schrijver Herman Cohen, woonhuis van Kunstenaar Cees Bantzinger en 'Jetje van Oranje', de Arnhem Bibliotheek en de verbouwingsplannen voor de Citroëngarage aan het Stadionplein voor het Olympisch Stadion in Amsterdam. Scholen, bibliotheken en andere projecten ontworpen door Vera Schrader in Zeeland: Scharendijke, Ellemeet en Looperskapelle, Burgh-Haamstede en Zonnemaire. Een heringerichte boerderij in Wognum Noord-Holland. Een huis achter het Amstel Hotel, Tulpstraat 8, Scholengemeenschap Het Casimir Lyceum Amstelveen. Een lagere school, de vroegere Willemsparkschool in Amsterdam. Een huisontwerp met zonnepanelen ontworpen en gebouwd in Florida VS, en een ander huisplan ontworpen voor een huis in 1978 in Cleveland VS.

Haar filosofie

Vera Schrader streefde naar een minimale verstoring van het leven zelf door onnodig design, aangezien haar filosofie was dat het de mensen zelf dienden te zijn, wonend, werkend en spelend, die het beeld van omgeving en gebruiker tot een geheel maakten. Veelal ging dat gepaard met diagonale halve muren dwars door de ruimten met daarin vierkante doorkijkgaten, om die interactie tussen ontwerp en gebruiker te initiëren, te optimaliseren. De mensen zelf waren nodig om het beeld compleet te maken. Als resultaat en in het verlengde van dit ontwerpidee, werden er geen planten in haar vroege werk opgenomen om diezelfde filosofie te benadrukken. Maar ook puur uit praktische overweging om op tijd en energie te besparen door het wegvallen van arbeidsintensieve huishoudelijke taken. Eenvoud in de bouw was het sleutelwoord. Eerst beïnvloed door de 'De Stijl'-beweging, en later beïnvloed door bevriende ontwerpers zoals Frans Molenaar, die bij ons kind aan huis was. Ontwerper Gijs Bakker en bevriende Geometrisch abstracte kunstenaars vertegenwoordigd door galerie Riekje Swart in Amsterdam, zoals Ad Dekkers (beeldhouwer), Jan Dibbets, Ewerdt Hilgemann, Peter Struycken, Carel Balth en François Morellet, Cees Bantzinger (aanwezig als getuige, samen met Corine Rottschäfer bij Kort geding tegen Hedy D'ancona live op tv, 1977), vormgever Eelco Bos, architect W.A. Ulrich en Zero- (kunst) beweging kunstenaars beïnvloedde haar tot de ontplooiing tot een conceptuele 'less is more'-architect. Deze contacten die ze opdeed bij De Stijl en haar vrienden uit deze kunstbeweging van Galerie Riekje Swart gaven haar later de kans om ook in binnen- en buitenland te exposeren.

Hieronder een interview met haar in het AD van 18 oktober 1974! en een aankondiging van een TV optreden.

* Interview Vera Schrader Interview Reportage Algemeen Dagblad

* Vera Schrader Miss Verkiezingen Kort geding live op TV Samen met Cees Bantzinger en Corine Rottschäfer

Zelf heb ik naast een periode als ontwerper een carrière als Beelden Kunstenaar waarin mijn werk werd vertegenwoordigd door Galerie Delta van Hans Sonnenberg in Rotterdam, Galerie Brinkman in Amsterdam en Galerie Gugu Ernesto in Keulen.

Marius Schrader

https://nl.wikipedia.org/wiki/Marius_Schrader

https://schrader320.wixsite.com/marius-schrader-art

Architectuur Vera Schrader

* RAF Hi-fi winkels, Rijnstraat, Amsterdam en Hilversum

* Ontwerp Punk platenzaak opdrachtgever Amnon Raf Rafalowicz

* Punk platenzaak No Fun, Rozengracht Amsterdam 2021 auteur Oscar Smit pagina 47

* Huis Amnon RAF Rafalowicz

* Huis Ann Burton (Johanna Rafalowicz, zus van Amnon Rafalowicz) Beethovenstraat Amsterdam

* Co-ontwerp Gerrit Rietveld tafel, Bijenkorf Amsterdam

* Openbare Bibliotheek Arnhem

* Koninklijke Emballage Industrie Van Leer B.V. Amsterdamseweg Amstelveen

* Ontwerpplannen Citroëngarage aan het Stadionplein, voor Olympisch Stadion Amsterdam

* Woonhuis Schrader, Weststraat 20 Burgh-Haamstede

* Woonhuis Schrader, Tulpstraat 8 Amsterdam

* Woonhuis familie Schrader, Amsterdamseweg 268 Amstelveen

* Woonhuis Amsterdamseweg 264 familie Drs. Herman en Greetje Cohen, Nicole en Edo Cohen Baghwan Osho, schrijver boek I Tjing

* Etage familie Jos Plenckers Churchilllaan Amsterdam

* Boerderij, Wognum

* Woonhuis Arthur Delprado Ceo ASMI & ASML

* Woonhuis Delprado Florida VS

 

* Werkruime professor van Furth AMC Amsterdam

* Villa Milhado, Amstelveen

* Woonhuis familie de Bock

* Woonhuis familie Asscher

* Woonhuis familie De Graaf, Amstelveen

* Woonetage familie Eelco en Niteke Bos Jisperveldstraat 3

* Studio Vera Schrader en Eelco Bos, Prins Hendrikkade 124 Amsterdam

* Verbouwing Scholengemeenschap Casimir Lyceum, Tulpenburg 1 Amstelveen

* Interieur Basisschool vroegere Willemsparkschool Pieter Lastmankade 30, Amsterdam

* Cultureel Centrum, plein 1960 Amstelveen

* Leeser winkel, Stadionweg Amsterdam opdrachtgever Rolf Leeser

* Chaussures Modern, hoek Stadionweg Beethovenstraat Amsterdam

* Expositieruimte 'Drukkerskunsten' Proost en Brandt, Rusland 24 Amsterdam zie pagina 4/8

* Ontwerp Woonhuis fam. Tijn Touber, Borsenburg 34 Amstelveen

* Vakantiehuis Dorpstraat 13 Ellemeet

* Vakantiehuis familie Eric Catz Looperskapelle Kapelleweg 21 en 21A

* Ontwerp Woonhuis Ronny Rosenbaum, Prinses Margrietlaan Amstelveen

* Woonhuis, Dijkstraat 9, nu Dorpstraat 15 Scharendijke

* Woonhuis, Overtoom 217 1e en 3e etage Amsterdam

* Woonark, Dacostakade Amsterdam, ook Dammerweg 80 Nederhorst den Berg ligplaats Krever Chemie

Appendix 2 Alle links

* Bert Alkemade Vera Schrader & partners

* Moeder Vera Schrader ontwierp Punkwinkel No Fun Rozengracht Amsterdam Opdrachtgever Amnon Raf Rafalowicz RAF Hi-fi

* No Fun Artikel in Paradiso Punkjaren deel 4

* Verbouwing punk platenzaak No Fun

* Verbouwing Scholengemeenschap Casimir Lyceum, Tulpenburg 1 Amstelveen

* Maandblad Avenue September 1970 Reportage

* One of two known copies of Vera Schrader's 'Rietveldtafeltje'

* Opdrachtgever verbouwing RAF Hi-fizaken Amsterdam, Hilversum Raf Rafalowicz. Fotograaf : Croes, Rob C. / Anefo Auteursrechthebbende : Nationaal Archief

* Amnon Raf Rafalowicz

* Emile Walter Catz Vader van Vera Schrader

* Eelco Bos

* Jos en Diana Plenckers

* Samenwerking Eelco Bos en vera Schrader plus Partners

* Rolf Leeser, Modehuis Leeser. Later verbouwd

* Hans van Meerwijk

* Ewerdt Hilgemann

* Het geheim van Catz Elixer Grootvader Bernard Leon Catz

* Tweelingbroer van Vera:Walter Catz Benoemd tot ridderlijke graad van Lid in de Orde van Oranje-Nassau

* Vossius Gymnasium

* Vriend Cees Bantzinger Getuige TV Kort geding Hedi D'ancona

* Rietveld Academie https://www.amsterdam.nl/kunst-cultuur/monumenten/erfgoed-week/erfgoed-week-rietveld-roeskestraat/

* Corien Sparnaay Werkzaam bij Vera Schrader plus Partners https://www.aeta.nl/in_memoriam_corien_sparnaay_en_kees_volger-3394

Volledigheidshalve nog wat extra links over mij

* https://schrader320.wixsite.com/marius-schrader-art

* https://nl.wikipedia.org/wiki/Marius_Schrader

* https://en.wikipedia.org/wiki/Claw_Boys_Claw

* https://nl.wikipedia.org/wiki/Claw_Boys_Claw

* Marius Schrader RKD Netherlands Institute for Art History

* Marius Schrader Discografie

* Marius Schrader Muziekencyclopedie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

]

'